Niecałe 6 lat (28 IX 1939 –17 I 1945) wystarczyło kanclerzowi Adolfowi Hitlerowi i jego niemieckiej ekipie zarządzającej Warszawa, żeby otoczyć murem getto (1 IV 1940) i wymordować wszystkich polskich Żydów, z wyjątkiem tych którzy uciekli lub których uratowali Polacy.
Ponad 7 lat (2 XII 2006 – 17 XII 2013) nie wystarczyło prezydent Hannie Gronkiewicz i jej zarządzającej Warszawę platformersko-eseldowskiej ekipie, żeby wybudować w stolicy Polski pomnik Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej.
Rok 1998
Z inicjatywy Anny Poraj-Wybranowskiej z Kanady konstytuuje się społeczny Komitet dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów w czasie II wojny światowej.
Rok 2002
30 sierpnia – Komitet zarejestrowano w sądzie. Działają w nim m.in. profesorowie Tomasz Strzembosz i Jan Żaryn.
Rok 2007
27 marca – Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa [dalej: ROPWiM] podejmuje uchwałę w sprawie budowy Pomnika Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej w Warszawie na placu Grzybowskim.
25 lipca – Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz [dalej: HGW] zwraca się do ROPWiM o „podjęcie współpracy w realizacji upamiętnienia” tablicami Polaków Ratujących Żydów w okresie okupacji hitlerowskiej na terenie II Rzeczypospolitej oraz poza jej granicami.
Rok 2008
3 lipca – sekretarz ROPWiM Andrzej Przewoźnik przypomina HGW o zainicjowaniu rok temu przez ROPWiM budowy Pomnika Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej, prosząc jednocześnie o ustalenie miejsca lokalizacji monumentu na placu Grzybowskim. Wyraża zaniepokojenie brakiem informacji dotyczących lokalizacji pomnika.
listopad – społeczny Komitet dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów występuje o budowę Pomnika Polaków Ratujących Żydów na placu Grzybowskim.
grudzień – Rada m.st. Warszawy głosami radnych PO i SLD zdejmuje z porządku obrad projekt uchwały w sprawie budowy Pomnika (Rada Dzielnicy Śródmieście negatywnie opiniuje lokalizację na placu Grzybowskim, gdyż „proponowane miejsce ma spełniać funkcję rekreacyjną”).
Rok 2009
Parafia Wszystkich Świętych dwukrotnie przekazuje do Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy [dalej: BAiPP] informację, że nie wyraża sprzeciwu i zgadza się na lokalizację Pomnika w pobliżu kościoła na placu Grzybowskim.
7 stycznia – ROPWiM ponawia zapytanie do HGW w sprawie lokalizacji Pomnika.
Rok 2010
8 kwietnia – Dyrektor Biura Rozwoju Miasta Urzędu m.st. Warszawy Jan Jerzy Kulik informuje Dyrektora BAiPP Marka Mikosa, że wniosek o budowę pomnika będzie procesowany przy opracowywaniu budżetu m.st. Warszawy na 2011 rok.
10 kwietnia – pod Smoleńskiem giną m.in. prezydent RP Lech Kaczyński i sekretarz ROPWiM Andrzej Przewoźnik oraz inne osoby popierające inicjatywę budowy Pomnika na placu Grzybowskim.
16 kwietnia – wiceprezydent Warszawy Jacek Wojciechowicz zwraca się do burmistrza Dzielnicy Śródmieście Wojciecha Bartelskiego (PO) o rozpatrzenie opinii dotyczącej pomnika i informuje konkursie, który ma być ogłoszony po uzyskaniu zgody dzielnicy.
21 kwietnia – Zarząd Dzielnicy Śródmieście ponownie (poprzednio w 2008 roku) kieruje do Rady Dzielnicy Śródmieście projekt uchwały w sprawie zaopiniowania projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie budowy Pomnika w proponowanym miejscu na placu Grzybowskim. Rada nie podejmuje uchwały. W mediach nieprzychylnych inicjatywom upamiętniania Polaków ratujących Żydów jako alternatywne miejsce na budowę pomnika sugerowane są okolice Muzeum Historii Żydów Polskich na Muranowie.
28 czerwca – projekt Uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie budowy Pomnika wraz z kompletem uzgodnień zostaje złożony w Biurze Rady Warszawy.
21 listopada – wybory samorządowe. HGW ponownie wybrana Prezydentem Warszawy.
Rok 2011
2 sierpnia – radna Olga Johann (PiS) składa interpelację nr 637 w sprawie budowy Pomnika. Pyta HGW, „kiedy i czy w ogóle pomnik powstanie”?
23 sierpnia – mija statutowy termin udzielenia odpowiedzi na interpelację nr 637.
wrzesień – ROPWiM proponuje władzom Warszawy współpracę przy realizacji Pomnika i wskazuje plac Grzybowski jako najodpowiedniejsze miejsce na jego lokalizację.
5 września (13 dni po terminie) – z upoważnienia HGW wiceprezydent Janusz Wojciechowicz odpowiada na interpelację nr 637: „...projekt uchwały nie został … wprowadzony pod obrady rady miasta minionej kadencji. Rozpoczęcie nowej kadencji samorządowej miało bezpośrednie przełożenie na podjęcie decyzji o przygotowaniu zaktualizowanego projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie projektu pomnika i powtórzeniu procedury uchwałodawczej, w tym aktualizacji stosownych opinii i stanowisk…”
19 września – wiceprezydent Janusz Wojciechowicz kieruje do Przewodniczącej Rady Dzielnicy Śródmieście Agnieszki Gierzyńskiej-Kierwińskiej (PO) prośbę o zaopiniowanie uchwały w sprawie zaopiniowania projektu uchwały Rady m.st. Warszawy, która pozytywnie opiniuje budowę Pomnika na placu Grzybowskim.
13 października – uchwała Rady Dzielnicy Śródmieście, która niemal jednogłośnie (przy jednym głosie wstrzymującym) pozytywnie opiniuje projekt uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie Pomnika. Naczelnik Wydziału Estetyki Przestrzeni Publicznej Urzędu m.st. Warszawy Tomasz Gamdzyk wyjaśnia, że plac Grzybowski został odnowiony według projektu, który od samego początku zakładał pozostawienie miejsca na pomnik (fragment trawnika przylegającego do arkad kościoła), a całe założenie ma obejmować także arkady kościoła, ściany oraz ścieżkę edukacyjną prowadzącą do podziemi kościoła (terenem publicznym jest zatem tylko trawnik i tego elementu dotyczy projekt uchwały Rady Miasta).
20 października – Rada Warszawy niemal jednomyślnie, tylko radni Rzońca (TR, d. SLD), Sheybal-Rostek (PO), Sybilski (DWP, d. SLD) i Tysiąc (SLD) wstrzymali się od głosu, podejmuje uchwałę w sprawie Pomnika: „Wyraża się zgodę na wzniesienie pomnika Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej i usytuowanie go na placu Grzybowskim. … Pomnik wzniesiony zostanie w oparciu o projekt wybrany w drodze konkursu architektoniczno-rzeźbiarskiego. Miasto Stołeczne Warszawa podejmie współpracę z Radą Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa w zakresie przeprowadzenia i współfinansowania konkursu …, sporządzenia potrzebnych projektów oraz realizacji budowy pomnika. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi m.st. Warszawy. …”
Rok 2012
14 czerwca – radna Johann składa interpelację nr 1192 w sprawie budowy Pomnika: „…kończy się budowa Muzeum Żydów …, może warto by pokazać bohaterstwo Polaków jako następny krok…”
5 lipca – mija statutowy termin udzielenia odpowiedzi na interpelację nr 1192.
20 lipca (15 dni po terminie) – z upoważnienia HGW wiceprezydent Janusz Wojciechowicz odpowiada na interpelację nr 1192: „…koncepcja pomnika Polaków Ratujących Żydów zostanie wyłoniona w konkursie architektoniczno-rzeźbiarskim … Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego przygotowało projekt konkursu … Konkurs zostanie przeprowadzony wspólnie przez Miasto Stołeczne Warszawę oraz Radę Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa pod warunkiem, że zakończone zostaną przedłużające się uzgodnienia z Radą, dotyczące treści porozumienia. Rozmowy w tej sprawie trwają od grudnia 2011 r. Realizacja zadania pomnik Polaków Ratujących Żydów planowana jest do 2013 r., przy czym konkurs zostanie zorganizowany w 2012 r. (jednostką odpowiedzialną jest Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego), natomiast prace projektowe i prace budowlane przeprowadzone zostaną w roku 2013 … Środki na ten cel są zarezerwowane w budżecie miasta i w Wieloletnim Planie Finansowym…”
Rok 2013
12 września – radna Johann składa interpelację nr 2118 w sprawie budowy Pomnika z obszernym opisem dotychczasowych starań o wybudowanie pomnika.
3 października – mija statutowy termin udzielenia odpowiedzi na interpelację nr 2118.
11 października – ROPWiM i Urząd m.st. Warszawy ogłaszają konkurs na koncepcję pomnika Polaków Ratujących Żydów w czasie II Wojny Światowej zlokalizowanego na placu Grzybowskim w Warszawie. „Przedmiotem konkursu jest wykonanie koncepcji pomnika upamiętniającego udział Polaków w ratowaniu Żydów w czasie niemieckiej okupacji z uwzględnieniem działań Polskiego Państwa Podziemnego oraz różnych form pomocy indywidualnej, w tym ze strony Kościoła katolickiego. Konkurs jest konkursem realizacyjnym, jednoetapowym, w którym Uczestnicy konkursu składają wnioski o dopuszczenie do udziału w konkursie. Organizator dopuszcza do udziału w Konkursie i zaprasza do składania prac konkursowych Uczestników spełniających warunki, określone w Regulaminie. Autor pracy konkursowej, która otrzyma pierwszą nagrodę otrzyma zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki o udzielenie zamówienia na szczegółowe opracowanie pracy pokonkursowej” oraz 70.000 złotych.
23 października – w Muzeum Historii Żydów Polskich na Muranowie odbywa się uroczysta gala, w trakcie której laureatami tegorocznych Nagród im. Ireny Sendlerowej (zmarłej w 2008 roku polskiej lekarki, ratującej Żydów podczas II Wojny Światowej) zostali prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz (PO) i minister Bogdan Zdrojewski (PO).
9 listopada – w podziemiach kościoła Wszystkich Świętych na placu Grzybowskim przedstawiciele społecznego Komitetu dla Upamiętnienia Polaków Ratujących Żydów oraz ROPWiM oceniają obecny etap swoich zabiegów o wybudowanie pomnika.
15 listopada – mija termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w konkursie na koncepcję pomnika Polaków na placu Grzybowskim w Warszawie.
20 listopada – radna Johann składa kolejną interpelację – nr 2291 – tym razem w sprawie „budowy Pomnika Polaków Ratujących Żydów (brak odpowiedzi na interpelację 2118)”, a to w związku z brakiem odpowiedzi na interpelację nr 2118, która powinna być udzielona „na piśmie, w ciągu 21 dni od daty złożenia interpelacji”, czyli najpóźniej 3 października.
11 grudnia – mija ustawowy termin udzielenia odpowiedzi na interpelację nr 2291.
17 grudnia – odpowiedzi HGW na interpelacje nr 2118 (75 dni po terminie) i nr 2291 (6 dni po terminie) w Biuletynie Informacji Publicznej m.st. Warszawy jak nie było tak nie ma…
Rok 2014
28 lutego – mija termin składania prac konkursowych w konkursie na koncepcję pomnika Polaków Ratujących Żydów w czasie II Wojny Światowej zlokalizowanego na placu Grzybowskim w Warszawie.
... p. s. ...
Rok 2018
Projekt wybrano w 2014, ale cztery lata później pomnik istnieje tylko na wizualizacjach, a nie w terenie...
cdn.?
Moje wcześniejsze wpisy na ten temat:
18 X 2011: Długi poród Pomnika Polaków ratujących Żydów
28 III 2013: Kto pamięta o Polakach ratujących życie Żydom
